Abdij Le Thoronet
Abdij Le Thoronet, een voormalige cisterciënzerabdij, ligt op 4,5 kilometer ten westen van het dorp Le Thoronet en 22 kilometer ten zuidwesten van Draguignan in het departement VAR in Frankrijk. De abdij ligt in het bos van la Darboussière. Ze is gesticht in 1146 door monniken van het klooster Notre-Dame-de-Florièges, dat vlak bij Tourtour lag en dat zelf in 1136 was gesticht. Op verzoek van Raymond Berenguer verplaatsten de monniken hun klooster naar het toen geïsoleerd gelegen dal bij Le Thoronet. Door de relatief afgelegen ligging is het klooster goed behouden gebleven. De abdij is de oudste van de drie ‘cisterciënzerzusters’ in de Provence (de andere twee zijn de abdij van Sénanque en de abdij van Silvacane).
Reeds enkele jaren na de stichting was de abdij vermogend genoeg (dankzij schenkingen) om met de bouw van de kerk te beginnen. De bouw vond plaats tussen 1160 en 1180. In het begin van de 13e eeuw telde het klooster 20 monniken en enkele tientallen lekenbroeders. Dat is tevens het begin van een bloeiperiode van een eeuw.Onder Bernard van Clairvaux had de Cisterciënzerorde een snelle expansie. Tegen de tijd van zijn dood in 1153 waren er 280 cisterciënzer kloosters in Frankrijk - aan het einde van de 12e eeuw, meer dan 500.
Daarna trad er verval in. Tijdens de godsdienstoorlogen in de 16e eeuw raakte het kloostercomplex onbewoond en daarna functioneerde het wel weer als klooster, maar de cisterciënzerorde had haar politieke en economische macht in dit deel van Frankrijk verloren. Aan het einde van de 17e eeuw zijn er verschillende meldingen van ernstige schade aan de gebouwen door achterstallig onderhoud. In 1790 woonden er nog zeven monniken in armoedige omstandigheden die een jaar later de abdij verlieten. Na de Franse Revolutie werd het klooster verkocht en kreeg het een agrarische functie.
Dankzij de bemoeienis van Prosper Mérimée kocht de staat het klooster in 1854. In 1873 kon de restauratie beginnen onder leiding van de architect Henri Antoine Révoil, Architecte en Chef des
Monuments Historiques, die onder andere ook de restauratie van de Abdij van Silvacane leidde.Sinds 1920 wordt het klooster bedreigd door verstoringen in het geohydrologische systeem van het
gebied. Deze verstoringen zijn het gevolg van de bauxietwinning in het Massief van Darboussières. Dit leidde tot scheurvorming in de muren van het gebouwencomplex.
Vrij algemeen wordt de kerk met de aangrenzende kloostergang beschouwd als een hoogtepunt van de romaanse architectuur in de Provence. De kerk is opgetrokken uit blokken steen met een droge voeg, een werkwijze die slechts mogelijk is wanneer met een uiterste precisie gewerkt kan worden. De vlakken van de bouwstenen moeten immers perfect passen, want de tussenliggende voeg bestaat uit dunne lijm. De kerk heeft een spitsbogig tongewelf. Het dwarsschip kent zeer bescheiden afmetingen en daarom is het tongewelf boven de viering doorgezet. De viering vertoont aan weerszijden hogere wandbogen dan in de rest van het middenschip. Achter de viering bevindt zich een lage, halfronde apsis met een voortravee. De zijbeuken zijn voorzien van een tongewelf. De kerk heeft een rechthoekige klokkentoren met spits.
Binnen in de kerk is er een kleine deur aan de linkerkant die leidt tot de klooster-zijbeuken en was voor de Lekenbroeders. Aan de rechterkant van de Leken deuropening leidt een tweede
deuropening naar kamers voor de monniken.
Een ondiepe nis is de zuidelijke muur van de kerk ingebouwd. Dit is iets unieks in de Provence en is een tobbe voor de buitenstaanders, de dorpelingen en de landbouwers, om het lichaam
van hun doden achter te laten. De monniken konden vervolgens de overledene zegen zonder enig contact met de buitenstaanders, zoals hun orde vereiste.
De kloostergang, in het midden van het klooster, was het centrum van het klooster leven. Het meet ongeveer dertig meter aan een kant en is in de vorm van een verlengde trapezium. Het
volgt het hellende terrein naar beneden van het gebouw van de monniken naar de rivier toe. Ondanks zijn oneven vorm, en de locatie ervan op zeer ongelijke grond is men erin geslaagd om
de architectonische eenheid te handhaven en om zich te mengen met de natuurlijke omgeving. Op sommige plaatsen wordt de rots van de heuvel onderdeel van de architectuur.
De Zuid-galerij is de oudste, gevolgd door de oost galerij, naast de kapittelzaal die een modernere enigszins spits gewelfd plafond heeft. De bouw werd voltooid door de Noord-galerij, naast
de voormalige refter, en de west-galerij. Op een later tijdstip werd er een tweede niveau van galerijen gebouwd, maar deze is sindsdien ook weer verdwenen.
De dikke muren van de galerijen, hun dubbele arcades, de eenvoudige ronde openingen over elke centrale kolom, en de duidelijke hoofdonderdelen geven het klooster een bijzondere kracht en
eenvoud.
Een lavabo, of was fontein, staat in het klooster voor wat vroeger de toegang tot de refter was geweest. Het is heeft een zeshoekige structuur met een geribde gewelf dak. Het water kwam uit een
nabijgelegen bron, en werd gebruikt door de monniken voor wassen, scheren, tonsuur (kruinschering) en het doen van de Was. De lavabo is een reconstructie, op basis van een fragment van de
originele centrale bekken.
Aan de oostzijde van de kloostergang liggen de belangrijkste kloostervertrekken, zoals de slaapzaal en de kapittelzaal. De laatste heeft een ribgewelf. Aan de westzijde van de kloostergang ligt de kelder. Deze ruimte diende als werk- en opslagplaats voor de wijn, het graan en de olijfolie. Ventilatieschachten moesten verhinderen dat er in de ruimte een te hoge concentratie aan alcoholdampen ontstond.
Aan de buitenzijde van het complex bevindt zich de zaal van de lekenbroeders
Opening en sluiting
Open elke dag
1 April tot 30 September : 10 am to 6:30 pm (Zondags 10 am to noon and 2 to 6:30 pm)
1 October to 31 March : 10 am to 13 pm and 2 to 5 pm (Sundays 10 am to 12 en van 2 tot 5 pm)
Het laatste wordt men toegelaten 30 min. voor sluiting; men dient 10 min. voor sluiting het pand te verlaten
Gesloten
1 Januari, 1 Mei, 11 and 1 November, 25 December
