Menton



Menton is een Franse gemeente, gelegen in het departement Alpes-Maritimes en de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur.

Menton ligt aan de Italiaanse grens op de scheidslijn tussen de Franse Côte d'Azur en de Italiaanse bloemenrivièra (aan de andere kant van de grens bevindt zich de Italiaanse stad Ventimiglia) en de stad wordt de "parel van Frankrijk" genoemd (deze aanduiding is afkomstig van de aardrijkskundige Élisée Reclus in zijn Géographie universelle).

De stad kijkt uit op de Middellandse Zee en beschikt over een klokkentoren. Jean Cocteau heeft Menton regelmatig bezocht.

De citroen is een van de symbolen van Menton aangezien het om het enige gebied in Frankrijk gaat waar, dankzij een uniek microklimaat, citroenbomen vrucht dragen. Sinds een tiental jaren vindt er een citroenenfeest (fête du citron) plaats in de stad. Dit wordt gehouden in februari.


Benamingen

Menton is in het verleden veelvuldig in een ander taalgebied komen te liggen en als gevolg heeft de stad een waaier aan namen.

De inwoners worden Mentonezen genoemd. (In het Frans: les Mentonais. Een traditionele en literaire naam, gebruikt door Guillaume Apollinaire, is Mentonasques. De uitgang "-asque" komt van de oude Liguriërs.)

De stad wordt Mentan in het Mentonasque, het lokale dialect, genoemd en de inwoners noemen zich Mentounasc (enkelvoud). In het Italiaans heet de stad Mentone.

In het Niçoise, het dialect rond Nice, zegt men Mentoun (Mentun is een geïtalianiseerde geschreven vorm en Menton de gestandaardiseerde Occitaanse schrijfwijze) en de inwoner is (volgens het woordenboek van Georges Castellana) een Mentounasc. De bijnaam van Mentonezen (in het Niçois) is lu manja papié.

Mentona is een vorm die in het Russisch wordt gebruikt en uit het Italiaans afkomstig is.

Rue Longue
Rue Longue

De plaats waar Menton ligt is sinds de Oude Steentijd regelmatig bewoond geweest.

Archeologische bijzonderheid is dat er nog steeds een bestaand stuk van via Julia Augusta, (een oude Romeinse weg die Ventimiglia met Nice-Cimiez verbond) zichtbaar is. Deze weg heet momenteel rue Longue, die de oude stad in de verlenging van Aurelia oversteekt.


Waarschijnlijk heeft de primitieve agglomeratie waaruit Menton ontstond zich op de heuvel van Pepín, ten westen van de huidige stad, het eerst samengetrokken rondom de burcht die op initiatief van de graaf van Ventimiglia werd opgericht.

De ridderstand van Puypin (Podium Pinum) kwam tot een einde met die van Menton in de 13e eeuw in Vento, een Genuese familie die er een ander kasteel bouwde: deze gaf geboorte aan de huidige stad. De eerste vermelding van de stad dateert van 21 juli 1262, in het vredesverdrag tussen Karel van Anjou en Genua. De positie ervan in het uiterste hoek van het Provençaalse graafschap Anjou en de Republiek Genua - die destijds Monaco als zijn westerse grens opeiste - was in feite een betrekkelijk begeerde positie

In 1346 verkreeg Karel I van Monaco de stad, en bleef Menton gedurende vijf eeuwen onder soevereiniteit van de prinsen van Monaco, tot in 1848, het begin van een tijdperk waar Menton zich met buurstad Roquebrune als vrije stad afkondigde door zich onder de bescherming van de koning van Sardinië te plaatsen.

Menton heeft historisch nooit deel van het Graafschap Nizza uitgemaakt.

Menton werd tijdens de Franse Revolutie en het eerste keizerrijk aan Frankrijk verbonden en maakte vanaf dan deel uit van het departement Alpes-Maritimes (dat in die tijd ook Monaco en Sanremo omvatte) uit. Zij maakte deel uit van het arrondissement van Sanremo.

Het prinsendom van Monaco werd in 1814 opnieuw in gezag gesteld maar ging in 1815 onder het protectoraat van de koningen van Sardinië vallen waarbij de prinsen een feodale hulde voor Menton aan deze koningen overhandigden - op ouderwetse wijze (maar zuiver gezegd niet voor Monaco).

Charles Grimaldi I de Monaco (Karel I van Monaco)
Charles Grimaldi I de Monaco (Karel I van Monaco)

1848 was het jaar van de revoluties in Europa en Menton rebelleerde, met buurstad Roquebrune, tegen het prinsdom van Monaco. Prins Florestan I van Monaco hield hardnekkig vol een belasting op de export van de citroenen te heffen, het voornaamste middel van inkomsten voor de stad. Beide steden riepen zich uit tot vrije steden die feitelijk door het huis van Savoie werden bestuurd.

Deze twee vrije steden werden Frans bij de aansluiting bij het Graafschap Nizza in 1861. In het referendum dat in 1860 werd georganiseerd, ging Menton massaal akkoord met de aansluiting bij Frankrijk. Napoléon III betaalde een bedrag van 4 miljoen frank schadevergoeding aan prins Karel III van Monaco voor beide steden.

In de Tweede Wereldoorlog werd Menton in de zomer van 1940 door Italië bezet. Deze bezetting duurde tot 8 september 1943, waarna de Duitsers de bezettersrol overnamen tot de bevrijding op 8 september 1944.

Basiliek Saint-Michel Archange
Basiliek Saint-Michel Archange

Een van de bezienswaardigheden van Menton is de Basiliek Saint-Michel Archange.

Met de bouw van de basiliek werd in 1640, onder het bewind van Honoré II begonnen. De voltooiing zou echter nog verscheidene eeuwen duren. In de 19e eeuw werd de voorgevel drastisch gewijzigd. Pas recent, in 1999 werd de Saint-Michel Archange basiliek na een besluit van Johannes Paulus II.

interieur van de Basiliek Saint-Michel Archange
interieur van de Basiliek Saint-Michel Archange

In februari is er het Fête de Citron wat 15 dagen duurt. In 2013 werd het 80 jarig bestaan van dit feest gevierd.

Niemand is helemaal zeker hoe het allemaal begonnen is, maar het begon waarschijlijk in 1932 toen een ondernemende herbergier een paar geladen karren met oranje en citroenbomen die hij naar de stad bracht en er een weergave van maakte. Nu wordt er 146.000 ton aan citrus vruchten gebruikt om praalwagens te bekleden.

Menton was een van de grootste producenten van citroenen in Frankrijk.