Het Prinsdom Monaco (Monegaskisch: Principatu de Munegu; Frans: Principauté de Monaco) grenst aan Frankrijk en de Middellandse Zee. Het dwergstaatje heeft een oppervlakte van 2,02 km² en telt 30.500 (2013) inwoners. Daarmee is het de dichtstbevolkte onafhankelijke staat ter wereld.
Het prinsdom Monaco is het op één na kleinste onafhankelijke land ter wereld, na het Vaticaan.
Het dwergstaatje staat internationaal bekend als een mondaine badplaats en belastingparadijs met veel casino's, beau monde en een jaarlijkse Grand Prix in het Formule 1-autoracen. Het heeft naast het nationale voetbalelftal ook een eigen voetbalclub, AS Monaco, die in de Franse competitie speelt.In Monaco wonen meer buitenlanders dan Monegasken. Van de inwoners is slechts 17% Monegask; 28% heeft de Franse nationaliteit en van de overige 55% is een belangrijk deel Italiaan.
Door een gift van land, van keizer Henry VI in 1191, is Monaco gesticht als een kolonie van Genua in 1215. Monaco werd het eerst geregeerd door een lid van het huis van Grimaldi in
1297. Dit was Francesco Grimaldi, bekend als "Il Malizia" (vertaald uit het Italiaans ofwel als "De schadelijke" of "De sluwe"). Zijn mannen beschermde het Fort en de rots van
Monaco, terwijl Francesco gekleed was als een franciscaner monnik. Een paar jaar daarna werd Francesco uitgezet door de Genovese krachten, en de strijd om "De rots" bleef voortduren in
de volgende eeuw.
In 1419 kochten de Grimaldi's Monaco van de kroon van Aragon en werden de officiële en onbetwiste leiders van "de rots van Monaco"
In 1612 gaf Honoré II zichzelf de naam van Prins" van Monaco. Honoré II zocht franse bescherming tegen de Spaanse troepen en werd uiteindelijk in 1642 ontvangen aan het Hof van
Louis XIII als Hertog. De vorsten van Monaco werden vazallen van de Franse koningen terwijl ze gelijkertijd soevereine prinsen bleven. Hoewel de opeenvolgende vorsten en hun
gezinnen het grootste deel van hun leven in Parijs verbleven, vermengden ze zich met Franse en Italiaanse nobilities. Het Prinsdom bleef bestaan als een protectoraat van Frankrijk
tot de Franse revolutie.
In 1793 bezette revolutionaire krachten Monaco en het bleef onder directe controle van Frankrijk tot 1814 toen de Grimaldi's weer terug keerden naar de troon. Het prinsdom werd opnieuw tot stand
gebracht in dat jaar. Dit kon alleen door een protectoraat van het Koninkrijk Sardinië te worden wat aangewezen werd door het Congres van Wenen in 1815. Monaco bleef in deze positie tot
1860. Door het Verdrag van Turijn trokken de Sardijnse troepen weg uit het prinsdom en de omliggende graafschap Nizza (evenals Savoye) en werd het gebied afgestaan aan Frankrijk. Monaco werd
wederom een Frans protectoraat. Voorafgaand aan deze tijd was er onrust in Menton en Roquebrune waar de stedelingen moe waren van de zware belasting van de Grimaldi's.
Zij verklaarden zich onafhankelijk, hopend op annexatie door Sardinië; maar Frankrijk protesteerde. De onrust duurde voort totdat Charles III zijn claim op de twee vasteland plaatsen opgaf (+/- 95% van het Prinsdom op het moment). Zij werden meer dan 500 jaar door de Grimaldi's geregeerd. De 2 plaatsen werden afgestaan aan Frankrijk in ruil voor de 4,100,000 Franken. De overdracht en Monaco's soevereiniteit werden erkend door het Frans-Monegaskisch Verdrag van 1861.
In 1869 stopte het Prinsdom met werven van inkomstenbelasting van haar bewoners. Dit konden de Grimaldi's zich veroorloven dankzij het buitengewone succes van het casino. Dit
maakte Monaco niet alleen een speeltuin voor de rijken, maar een favoriete plaats voor hen om te leven.
Voordat de Monegaskische revolutie van 1910 begon waren de vorsten van Monaco absolute vorsten. Bij de aanneming van de nieuwe Grondwet van 1911 werd nauwelijks de autocratische
rechtsstaat verminderd voor de Grimaldi's en Albert I schorste deze spoedig.
In juli 1918 werd het Frans-Monegaskisch Verdrag ondertekend wat voorzag in beperkte Franse bescherming over Monaco. Het Verdrag werd in 1919 onderschreven door het Verdrag van Versailles. Dit zorgde ervoor dat Monegaskisch internationaal beleid zou worden uitgelijnd met Franse militaire, politieke en economische belangen, en loste het de crisi in Monaco op.
In 1943 valt het Italiaanse leger binnen en bezet Monaco en vormt een fascistische regering.
Kort daarna, na de val van Mussolini, bezet de Duitse Wehrmacht Monaco en begon de nazi-deportatie van de Joodse bevolking.
René Blum, de prominente Franse Jood die het Ballet van de l'Opera in Monte Carlo oprichtte, werd in zijn huis in Parijs gearresteerd en gedeporteerd naar het Kamp Drancy buiten Parijs.
Vanuit hier werd hij vervoerd naar het concentratiekamp Auschwitz, waar hij later zou overlijden. De collega van Blum, Raoul Gunsbourg, werd de directeur van de Opéra de
Monte-Carlo. Geholpen door het Franse verzet kon hij ontsnappen voordat het werd gearresteerd en vluchtte naar Zwitserland. In augustus 1944 werden René Borghini, Joseph-Henri Lajoux en
Esther Poggio geëxecuteerd omdat ze verzets leiders waren.
Reinier III, die tot 2005 regeerde, besteeg de troon na de dood van zijn grootvader, Prins Louis II, in 1949.
Op 19 April 1956, trouwde prins Rainier met de Amerikaanse actrice Grace Kelly. Het evenement werd wereldwijd op televisie uitgezonden en elke populaire wereld pers behandelde dit item en richtte zijn aandacht op het kleine vorstendom.
In 1962 werd de doodstraf afgeschaft door het amendement op de Grondwet en gaf de vrouwen kiesrecht. Tevens werd het hooggerechtshof van Monaco gevestigd om de fundamentele vrijheden te garanderen.
In 1993 werd het Vorstendom Monaco lid van de Verenigde Naties met een vol stemrecht. Een crisis ontstond in 1963 toen Charles de Gaulle geïrriteerd raakte door Monaco vanwege haar status als een belastingparadijs voor rijke fransen. De film "Grace van Monaco" in 2014 was op deze crisis op gebaseerd.
In 2002 werd er een nieuw Verdrag tussen Frankrijk en Monaco opgemaakt waarin staat dat als er geen erfgenamen zijn voor de Grimaldi's dynastie, het prinsdom nog steeds een onafhankelijke natie blijft. De militaire verdediging van Monaco, blijft nog steeds de verantwoordelijkheid van Frankrijk.
Op 31 maart 2005 droeg Prins Rainier III, die te ziek was om de uitoefening van zijn functies, hen aan zijn enige zoon en erfgenaam Prins Albert II over.Prins Rainier stierf op 6 April 2005
na een bewind van 56 jaar. Zijn zoon Prins Albert II volgde hem op en kreeg de adellijke titel Albert II, vorst van Monaco.
Na een periode van officiële rouw, heeft prins Albert II formeel de prinselijke kroon op 12 juli 2005 aanvaard. De viering begon met een plechtige mis in de Saint Nicholas Cathedral, waar zijn vader drie maanden eerder was begraven. Zijn toetreding tot de troon Monégasque was een evenement in twee fasen, met verder een ceremonie van tekening in het bijzijn van staatshoofden gehouden op 18 November 2005, in het historische Prinselijk paleis in Monaco-stad.
Albert heeft twee buitenechtelijke kinderen. Op 6 juli 2005 erkende hij zijn op 24 augustus 2003 geboren zoon Alexandre Eric Stephane Coste, die als moeder de Française van Togolese afkomst Nicole Tossoukpe heeft. De vorst bekende op 1 juni 2006 ook nog een dochter te hebben, Jazmin Grace Grimaldi (geb. 4 maart 1992), die hij ook erkende. De moeder van Jazmin is Tamara Rotolo. Als buitenechtelijke kinderen zijn ze allebei niet troongerechtigd.Albert heeft sinds 2006 een relatie met de twintig jaar jongere Charlene Wittstock, voormalig olympisch zwemster uit Zuid-Afrika. Hun burgerlijk huwelijk werd op 1 juli 2011 voltrokken door Philippe Narmino, de voorzitter van de Monegaskische Raad van State. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 2 juli 2011 op de binnenplaats van het Palais Princier. De mis werd geleid door de aartsbisschop van Monaco, Monseigneur Bernard Barsi.Prinses Charlène schonk op 10 december 2014 het leven aan prinses Gabriella en prins Jacques. Jacques is eerste in lijn voor de troonopvolging in Monaco, voor zijn oudere tweelingzus Gabriella.
Highlights van Monaco zijn:
- De oude stad van Monaco
- Prinselijk Paleis
- Kathedraal van Monaco met graven van Prins Rainier en Prinses Gracia
- Oceanisch museum
- Casino van Monaco
- Opera van Monaco
- Grand Prix van Monaco
- Exotische tuin
- Prinses Gracia rozen tuin met beeld van prinses Gracia van Kees van Verkade